O Nobelovoj nagradi za fiziku za 2011 godinu (predavanje)

Ovogodišnja Nobelova nagrada za fiziku dodeljena je trojici astrofizičara za otkriće ubrzanog širenja svemira. Povodom dodele Nobelove nagrade u četvrtak, 8. decembra 2011. godine, na Prirodno-matematičkom fakultetu u Nišu biće održana dva polusatna predavanja.

Na prvom predavanju

Merenje brzine širenja svemira pomoću supernova

Predavač, dr Milan Bogosavljević sa Astronomske opservatorije u Beogradu, će upoznati prisutne sa astronomskim posmatranjima i metodama koje su dovele do ovog otkrića.

Na sledećem predavanju

Fizičke osnove i posledice otkrića ubrzavajućeg širenja svemira
– Od Ajnštajna do naših dana –

prof. dr Goran Đorđević, sa Prirodno-matematičkog fakulteta u Nišu, upoznaće posetioce sa istorijskim i teorijskim osnovama i astrofizičkim posledicama ovog otkrića na budućnost svemira u kome živimo.

Prvo predavanje počinje u 19:30 časova u amfiteatru Prirodno-matematičkog fakulteta u Nišu, Višegradska 33.

Ako vremenski uslovi dozvole nakon drugog predavanja biće organizovano astronomsko posmatranje Jupitera i Meseca iz dvorišta Fakulteta.

Organizatori ovog predavanja su kancelarija SEENET-MTP Mreže, Prirodno-matematički fakultet, Društvo fizičara Niš i Astronomsko društvo Alfa.

Ulaz za predavanja i astronomsko posmatranje je slobodan za sve zainteresovane.

Nobelovu nagradu za fiziku 2011 godinu dobila su trojica astrofizičara. Polovinu nagrade dobio je Saul Perlmutter (Lawrence Berkeley National Laboratory and University of California, Berkeley, CA, USA), a drugu polovinu ravnopravno dele Brian P. Schmidt (Australian National University, Weston Creek, Australia) i Adam G. Riess (Johns Hopkins University and Space Telescope Science Institute, Baltimore, MD, USA). Ova trojica naučnika i njihova dva nezavisna tima su posmatrajući sjaj supernova (zvezda koje eksplodiraju u kasnoj fazi njihovog života), merenjem njihovog rastojanja i Doplerovog pomaka zaključili da se svemir širi ubrzano! Ovo otkriće stiglo je potpuno neočekivano i za same istraživače. Rezultat koji su timovi očekivali, na osnovu postojećih modela bio je svemir koji se širi usporeno, ali rezultati posmatranja i merenja brzina 50 udaljenih supernova dali su suprotne rezultate. Otkriće ubrzanog širenja svemira dovelo je do potpuno drugačijeg pogleda na svemir u kome živimo.

Jedino objašnjenje za ovakve rezultate timova ovogodišnjih laureata Nobelove nagrade je postojanje neke nove, nevidljive i odbojne energije. Ta nevidljiva energija koja pokreće ubrzano širenje svemira nazvana je tamna energija. Rezultati Perlmutter-a, Schmidt-a i Riess-a otkrili su tamnu stranu našeg svemira. Posle njihovog otkrića shvatili smo da poznajemo samo 4-5% mase svemira – samo to su čestice i materija koje poznajemo. Ostatak svemira sastoji se od tamne materije (23%) i tamne energije (73%). Nekada jasan i razumljiv svemir ponovo je postao “taman” i nepoznat.