Sunce

Sunce je nama najbliža i najbolje proučena zvezda. Izvor toplote i svetlost, ona znači život za sve organizme na Zemlji. Osim toga sunce je jedina zvezda čiju površinu i atmosferu možemo detaljno pručavati. Zato nam ono predstavlja nezamenljivu astrofizičku laboratoriju za razumevanje procesa i strukture drugih zvezda. Zbog mogućnosti merenja i izračunavanja sa velikom tačnošću, sunčeva masa, sjaj i radijus su uzeti za jedinice.

Sunce je stabilna žuta zvezda glavnog niza u srednjem dobu svog života. Njena starost se procenjuje na oko 5 milijardi godina. Sastoji se uglavnom od vodonika (70%) i helijuma (28%), koji je čak i prvo otkriven na suncu po kome je dobio ime (helios), dok teži elementi čine oko 2%. Sunce će se verovatno razduvati u crvenog džina i „progutati“ svoj planetarni sistem, da bi najzad završio život kao beli patuljak.

Kao i kod svih zvezda glavnog niza energija se i kod Sunca proizvodi u jezgru termonuklearnim reakcijama p–p lanca. Jezgro je kompaktno i sadrži oko 60% sunečeve mase. Do 1975. godine Sunčeva unutrašnjost je bila nedostupna direktnim ispitivanjima. Sve se zanivalo samo na teorijskom modeliranju i sporadičnim merenjima neutrinskog fluksa, koji potiče od termonuklearnih reakcija. Detekcija neutrinskog fluksa je bila prva informacija o sunčevoj unutrašnjosti mada je izmerena tri puta manja vrednost fluksa od one koja je očekivana prema standardnom modelu. Izmereni neutrinski i svetlosni fluks nisu nastali istovremeno u sunčevom jezgru. Ocenjuje se da je svetlost starija za oko 107 godina.

Fotosfera je blještava Sunčeva površina koja deli neprozračnu unutrašnjost od razređene prozračne atmosfere. Debljina fotosfere je veoma mala, oko 300km i oštro ograničava sunčev disk.
Fotosfera stalno vibrira (oscilacije) i ključa (granule). Granule su mlazevi vrele plazme koji iz konvektivne zone izbijaju na površinu. Žive oko 5 do 10 minuta, hlade se, potamne i potonu. Skoro svu energiju koju sunce emituje zrači fotosfera u obliku neprekidnog spektra sa maksimumom u zeleno-žutoj boji.

Sunčeva atmosfera je prozračni sunčev omotač koji je sačinjen od hromosfera i korona. Korona je ekstremno redak gornji sloj Sunčeve atmosfere koji bez oštre granice prelazi u međuplanetsku sredinu. Korona se može posmatrati samo za vreme totalnog pomračenja sunca, ali sada može i uz pomoću nekih specijalnih instrumenata. Unutrašnja korona ima visoku temperaturu i haotično kretanje čestica.